Auditieve waarneming is het verwerken van geluidsprikkels in de hersenschors. Men hoeft niet slecht te horen om problemen met de auditieve waarneming te hebben. Veel goed horende kinderen hebben moeite met de auditieve waarneming; Het waarnemen van verschillen tussen geluiden, woorden en/of spraakklanken. Hierdoor kunnen problemen ontstaan met de spraak, het lezen en de spelling. De auditieve waarneming is afhankelijk van:
- De auditieve concentratie (luisterhouding)
- Het auditieve geheugen ( het onthouden van geluidsindrukken op klank-, woord-, en zinsniveau)
- Het temporele geheugen ( het op volgorde kunnen onthouden van spraakklanken en lettergrepen binnen een woord, woorden binnen een zin en de volgorde van gebeurtenissen binnen een verhaal)
- De auditieve discriminatie (het verschil horen tussen klanken), analyse en synthese (hakken en plakken).
Bovengenoemde factoren beïnvloeden elkaar binnen de auditieve waarneming.
Wanneer er sprake is van een geringe auditieve concentratie kan dit het gevolg zijn van te veel omgevingslawaai. Het kind kan daardoor niet meer selectief luisteren. Ook is het mogelijk dat het kind t.g.v. een vertraagde spraak/taalontwikkeling de taal onvoldoende begrijpt en zich daardoor ook minder kan concentreren op de gesproken taal. Een slechte auditieve concentratie is direct of indirect negatief van invloed op het auditief en temporeel geheugen, discriminatie, synthese en analyse. Wanneer een kind problemen heeft met de auditieve waarneming kan dit leiden tot uitspraakfouten, doordat hij het verschil tussen bepaalde klanken onvoldoende hoort, of dat hij de volgorde van spraakklanken binnen een woord niet hoort. Ook bij lezen en spelling spelen analyse, synthese en temporeel geheugen een belangrijke rol. Problemen met spreken, lezen en spelling kunnen op hun beurt weer leiden tot een negatief zelfbeeld en faalangst.
Wat doet de logopedist?
De logopedist onderzoekt door welke factoren de auditeve waarnemingsproblemen ontstaan. Vervolgens wordt op speelse wijze gewerkt aan de betreffend factoren. Denk hierbij aan luisterspelletjes, onthoudspelletjes, hakken en plakken, rijmen en concentratieoefeningen.
Auditieve training is wenselijk bij kinderen waarbij de auditieve waarneming zich onvoldoende ontwikkelt, waardoor het leren lezen wordt belemmerd.