Men spreekt van een vertraagde spraakontwikkeling als de spraak van het kind duidelijk achterblijft bij die van leeftijdgenootjes.  Jonge kinderen spreken de woorden meestal onvolledig uit. Bijvoorbeeld ‘toe’ voor ‘stoel’ of ‘ba’ voor ‘bal’. Sommige kinderen blijven langer dan normaal uitspraakfouten maken. Dit kan de verstaanbaarheid zodanig beïnvloeden dat het kind zich soms niet duidelijk kan maken. Een kind van vijf jaar kan de meeste klanken goed uitspreken.   Een vertraagde spraakontwikkeling gaat vaak samen met een vertraagde taalontwikkeling maar dit is zeker niet altijd zo.  Een vertraagde spraakontwikkeling kan op verschillende manieren veroorzaakt worden.

Bij articulatiestoornissen worden door het kind bepaalde klanken of klankcombinaties niet goed uitgesproken. Je spreekt pas van een articulatiestoornis als een kind afwijkingen vertoont in zijn articulatie in vergelijking met leeftijdgenootjes. Een kind van vier jaar mag nog problemen hebben met de /s/, /l/, en /r/ en met medeklinkercombinaties. Wanneer een kind naar groep 3 gaat, kan het zijn dat hij nog moeite heeft met de uitspraak van woorden waarin nog enkele,wat moeilijkere, medeklinkercombinaties (vaak met de /s/ of /r/)voorkomen. Er bestaan verschillende soorten articulatieproblemen:

• Het weglaten van één of meerdere spraakklanken. (fiets = ies, ster = ter, krant=kant, school=sool)
• Het vervangen van spraakklanken of spraakklankcombinaties. (koe=toe, roos=loos, bus=boes, vlieg=tieg)
• De spraak klinkt nasaal: Er zijn te weinig neusklanken. Het lijkt of het kind verkouden is(mama=baba)  of er ontsnapt veel lucht door de neus. Je hoort snurkende geluiden. (vaak bij /s/)
• Een spraakklank wordt verkeerd uitgesproken. Een goed voorbeeld hiervan is het uitspreken van de /s/ of /t/ tussen de tanden (interdentaliteit). Dit komt ook bij volwassenen voor.

Bij slissen of lispelen wordt de /s/ verkeerd uitgesproken. Door te slappe tongspieren of te weinig beheersing van de tongmotoriek klinkt de /s/ onzuiver. In ernstige gevallen wordt het spreken hierdoor slecht verstaanbaar en soms als zeer storend ervaren. Sociaal gezien kan zo'n foute /s/ tot gevolg hebben dat een kind er in de klas mee geplaagd wordt. Volwassenen kunnen problemen verwachten als zij een spreekberoep kiezen.   Slissen kan op verschillende manieren veroorzaakt worden.

Stotteren is een spraakstoornis waarbij de spraakbeweging niet vloeiend verloopt. Klanken of lettergrepen worden herhaald of verlengd. Soms worden ze er met veel spanning uit geperst. Er zijn verschillende symptomen die op stotteren kunnen wijzen:

• Het herhalen van woorden (maar, maar,maar dat is..)
• Het herhalen van klanken (p p p poes)
• Het herhalen van lettergrepen (ma ma ma mama)
• Het verlengen van klanken (vvvvis, aaaaahls,)
• Het blokkeren op bepaalde letters of klanken
• Het vermijden van woorden omdat hier klanken in voorkomen waarop men bang is te gaan stotteren

Daarnaast kunnen zich begeleidende symptomen voordoen. Voorbeelden zijn: meebewegingen in het gezicht en van lichaamsdelen, verstoring van de adem, transpireren en spanning. Naast deze zichtbare en hoorbare symptomen zijn er ook verborgen symptomen. Vermijden van situaties, bepaalde woorden of klanken omzeilen, gebrek aan zelfvertrouwen en angst om te spreken zijn hier voorbeelden van.

Stotteren kan de communicatie ernstig verstoren.

Men spreekt van een nasaliteitsstoornis of neusspraak wanneer de resonantie (de klank) van de spraak afwijkend is: de spraak klinkt te veel of juist te weinig door de neus.   Tijdens het spreken moeten de meeste klanken door de mond worden gevormd. Het zachte gehemelte wordt hierbij opgetrokken. Hierdoor wordt de mondholte aan de achterzijde afgesloten, zodat er geen lucht door de neus ontsnapt. Slechts bij drie spraakklanken, de /m/, /n/ en /ng/, is er geen afsluiting nodig, zodat deze klanken door de neus klinken.

Een dysarthrie is een spraakstoornis die vaak ontstaat na een beroerte, herseninfarct, t.g.v. een hersentumor, bij spierziekten zoals ALS, na een ongeval of bij neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson.

De oorzaak is een beschadiging van het zenuwstelsel, waardoor de zenuwvoorziening van de spieren gestoord is. Omdat de spieren niet goed meer kunnen functioneren worden klanken verkeerd uitgesproken. Ook de spieren voor een goede ademhaling, het slikken en de stemgeving kunnen worden aangetast.